• Διεθνές Πανεπιστήμιο Της Ελλάδος
Δομή Εργασίας
Οι εργασίες χωρίζονται σε δύο είδη με βάση τις μεθόδους έρευνας και σύνταξής τους: Επιστημονικές έρευνες και Μελέτες. Και τα δύο αυτά είδη εργασίας αποτελούνται από συγκεκριμένα δομικά μέρη, τα οποία ανάλογα με το είδος της εργασίας που εκπονείται μπορούν είτε να ταυτίζονται είτε να διαφέρουν.
Κάθε εργασία, επομένως μπορεί να έχει τα παρακάτω δομικά μέρη:
Στο εξώφυλλο της εργασίας αναγράφονται -με τη σειρά που αναφέρονται στη συνέχεια- τα πλήρη στοιχεία του τμήματος (εκπαιδευτικό ίδρυμα, σχολή, τμήμα) ο τίτλος της εργασίας, το όνομα του φοιτητή (ή των φοιτητών αν πρόκειται για ομαδική εργασία) κατά ευθεία σειρά (δηλ. Δημήτρης Παπαδόπουλος και όχι Παπαδόπουλος Δημήτρης), η τοποθεσία και το έτος παράδοσης της εργασίας. Στην περίπτωση ομαδικής εργασίας η σειρά αναγραφής των ονομάτων στο εξώφυλλο είναι αλφαβητική. Ορισμένα ιδρύματα προτείνουν συγκεκριμένη μορφή για τα εξώφυλλα των εργασιών, οπότε ο φοιτητής ακολουθεί τις προτεινόμενες προδιαγραφές.
Στη σελίδα τίτλου επαναλαμβάνονται τα στοιχεία που υπάρχουν στο εξώφυλλο και εμπλουτίζονται με επιπρόσθετα στοιχεία για την εργασία, π.χ. με το όνομα του επόπτη της εργασίας.
Η περίληψη είναι σημαντικό τμήμα στη δομή κάποιας εργασίας και μπορεί να εμφανίζεται εκτός από την ελληνική και σε κάποια από τις κυριότερες ξένες γλώσσες. Σε αυτήν ο συγγραφέας παρουσιάζει συνοπτικά τα περιεχόμενα της εργασίας και συμπεριλαμβάνει τα σημαντικότερα από τα αποτελέσματα ή/και τα συμπεράσματα της έρευνάς του. Οι περιλήψεις προσφέρουν στους υπόλοιπους ερευνητές τη δυνατότητα να σχηματίσουν μια γενική εικόνα για την εργασία, προκειμένου να αποφασίσουν αν θα την εντάξουν στην υπό μελέτη βιβλιογραφία τους. Η αξία της περίληψης καταδεικνύεται από το γεγονός ότι οι περιλήψεις (μαζί με τους τίτλους και τα ονόματα των συγγραφέων) συμπεριλαμβάνονται στα ευρετήρια βάσεων δεδομένων επιστημονικών περιοδικών. Επομένως μία κακή περίληψη μπορεί να αδικήσει μία καλή εργασία και το αντίθετο.
Η περίληψη συνήθως βρίσκεται μετά τον τίτλο της εργασίας και μπορεί να συνοδεύεται από λέξεις-κλειδιά. Οι λέξεις-κλειδιά προσδιορίζουν το επιστημονικό πλαίσιο της εργασίας και βοηθούν τους υπόλοιπους ερευνητές να καταλάβουν άμεσα αν τους ενδιαφέρει το αντικείμενο ή όχι.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η περίληψη είναι απαιτούμενη και πρέπει να έχει συγκεκριμένη δομή. Στη συνέχεια ακολουθεί ένα παράδειγμα δομημένης περίληψης εργασίας:
- Στόχος: Στο σημείο αυτό αναφέρεται ο στόχος της εργασίας. Τι προσπαθεί να πετύχει ο συγγραφέας με την έρευνα;
- Μεθοδολογία: Π.χ. ποια μέθοδος χρησιμοποιήθηκε για τη συλλογή των δεδομένων (πχ. πειραματικά δεδομένα, ερωτηματολόγια);
- Ευρήματα: Ποια είναι τα σημαντικότερα ευρήματα της εργασίας; Από τα ευρήματα αυτά θα προκύψουν στη συνέχεια και τα τελικά συμπεράσματα.
- Πρακτική εφαρμογή: Υπάρχει δυνατότητα πρακτικής εφαρμογής των ευρημάτων ή των συμπερασμάτων της εργασίας; Σε ποιες περιπτώσεις και με ποιο τρόπο;
- Πρωτοτυπία/συνεισφορά: Είναι πρωτότυπα τα συμπεράσματα, τα ευρήματα ή οι μέθοδοι που αναπτύσσονται στην εργασία; Πώς αλλάζουν τα έως τώρα δεδομένα;
Σε συνέχεια της σελίδας τίτλου είναι η προαιρετική σελίδα στην οποία αναγράφεται τυχόν αφιέρωση ή αναγράφονται οι ευχαριστίες που εκφράζει ο συγγραφέας για την ολοκλήρωση του έργου του.
Το υπόδειγμα πίνακα περιεχομένων που ακολουθεί αποτελείται από δύο τμήματα. Το πρώτο παραπέμπει στις σελίδες που προηγούνται του περιεχομένου και έχει λατινική αρίθμηση. Το δεύτερο παραπέμπει στο περιεχόμενο της εργασίας και χρησιμοποιεί αραβική αρίθμηση. Ανάμεσα στις ενότητες (1. Εισαγωγή, 2. Δομές) παρεμβάλλεται μεγάλο κενό, ενώ στις υποενότητες (2.1 Ευρετήριο, 2.1.1 Ευρετήριο Κειμένου κτλ.) υπάρχει μεγαλύτερη εσοχή από το αριστερό άκρο του κειμένου. Αν το ίδρυμα ή ο καθηγητής προτείνει συγκεκριμένο πρότυπο για την μορφοποίηση της εργασίας, τότε ο φοιτητής θα πρέπει να ακολουθήσει την προτεινόμενη μορφοποίηση.
Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τη μορφοποίησή του, ο πίνακας περιεχομένων θα πρέπει να δημιουργηθεί ακολουθώντας τη μεθοδολογία κατασκευής πινάκων περιεχομένων του εργαλείου συγγραφής που χρησιμοποιεί ο φοιτητής. Για παράδειγμα σε περιβάλλον Mircosoft Word υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος κατασκευής πινάκων περιεχομένων, ώστε σε ενδεχόμενη μελλοντική μεταβολή των περιεχομένων της εργασίας, ο πίνακας περιεχομένων να ενημερώνεται αυτόματα.
Αν η εργασία είναι μικρή σε έκταση (π.χ. έως 10 σελίδες), τότε ο πίνακας περιεχομένων μπορεί να παραληφθεί.
| ΛΙΣΤΑ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ / ΑΚΡΩΝΥΜΩΝ | |
|---|---|
| ΔΙΠΑΕ | Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος |
| ΙΚ | Ιδρυματικό Καταθετήριο |
| ό.π. | όπως παραπάνω |
| ΠΓ | Πληροφοριακός Γραμματισμός |
| ΤΠΕ | Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών |
| ACRL | Association of College and Research Libraries |
| ALA | American Library Association |
| ANZIIL | Australian and New Zealand Institute for Information Literacy |
| IFLA | International Federation of Library Associations and Institutions |
| CILIP | Chartered Institute of Library and Information Professionals |
| SCONUL | Society of College, National and University Libraries |
| TRAILS | Tool for Real Time Assessment of Information Literacy Skills |
| UNESCO | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization |
| URL | Uniform Recourse Locator |
Ο συγγραφέας στην εισαγωγή παρουσιάζει με συνοπτικό και παράλληλα ακριβή τρόπο το περιεχόμενο της εργασίας του ώστε να ενημερώσει τον αναγνώστη για το θέμα που πραγματεύεται. Διατυπώνεται το πρόβλημα, οι επιστημονικές υποθέσεις και οι μέθοδοι έρευνας που ακολουθήθηκαν κατά τη διάρκεια σύνταξης της εργασίας. Στην εισαγωγή επιπλέον, γίνεται παρουσίαση της δομής της εργασίας και του περιεχομένου κάθε κεφαλαίου.
Η βιβλιογραφική ανασκόπηση είναι μια συλλογή από επιλεγμένες δημοσιευμένες πηγές σχετικές με το θέμα της εργασίας/ το αντικείμενο έρευνας και οι οποίες συνοδεύονται από σχολιασμό, κριτική ανάλυση των περιεχομένων και παράθεση σε ορισμένες περιπτώσεις των βασικών συμπερασμάτων κάθε μελέτης/ έρευνας. Δεν περιορίζεται μόνο σε βιβλία και άρθρα περιοδικών, αλλά αντικείμενο της βιβλιογραφικής ανασκόπησης μπορεί να αποτελέσει και ποικίλο άλλο υλικό πληροφόρησης, όπως π.χ. ιστοσελίδες. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση δεν αποτελεί μια απλή παράθεση της σχετικής βιβλιογραφίας, η οποία συνοδεύει κάθε εργασία ή μελέτη δημοσιευμένη ή μη, και εμφανίζεται στο τέλος κάθε κεφαλαίου ή συνολικά στο τέλος του κειμένου. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση ακολουθεί συνήθως την εισαγωγή και προηγείται του κύριου μέρους της εργασίας. Με τη βιβλιογραφική ανασκόπηση μπορεί να εντοπιστούν τα κενά που υπάρχουν στη βιβλιογραφία πάνω στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο/ θέμα.
Γιατί συντάσσεται η βιβλιογραφική ανασκόπηση;
Η βιβλιογραφική ανασκόπηση συμβάλλει στην τεκμηρίωση της εργασίας και προσδίδει επιστημονικό χαρακτήρα στο περιεχόμενο της εργασίας. Στην περίπτωση που κατά τη βιβλιογραφική ανασκόπηση έχουν εντοπιστεί κενά στη βιβλιογραφία που καλύπτει το συγκεκριμένο θέμα, τότε μέσω της βιβλιογραφικής ανασκόπησης τεκμηριώνεται και η πρωτοτυπία της έρευνας και η συμβολή της στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο. Επιπλέον, η ύπαρξη βιβλιογραφικής ανασκόπησης αποδεικνύει ότι ο φοιτητής έχει μελετήσει σε βάθος τη σχετική βιβλιογραφία και έχει αναπτύξει επαρκώς το θεωρητικό του υπόβαθρο.
Ξεκινώντας τη βιβλιογραφική ανασκόπηση
Προκειμένου να συγκεντρωθεί υλικό για τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, πρέπει να γίνουν αναζητήσεις:
- στον κατάλογο της Βιβλιοθήκης
- σε βάσεις δεδομένων
- στο Διαδίκτυο
Στη συνέχεια τα αποτελέσματα πρέπει να αξιολογηθούν με βάση τα κατάλληλα κριτήρια [βλ.«3. Πώς αξιολογώ πληροφορίες;»]
Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα κεφάλαια ή δομικά μέρη που διαφέρουν στις Έρευνες και τις Μελέτες:
Έρευνα:
Στο κεφάλαιο της μεθοδολογίας αναπτύσσονται όλες οι ενέργειες που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια της έρευνας. Παρουσιάζεται η μέθοδος που ακολουθήθηκε κατά τη συλλογή των δεδομένων. Πραγματοποιείται η στατιστική επεξεργασία και η ανάλυση των δεδομένων αναφέροντας τόσο το στατιστικό πακέτο που χρησιμοποιήθηκε όσο και τις αντίστοιχες μεθόδους. Τέλος, γίνεται η παρουσίαση και η ερμηνεία των αποτελεσμάτων της έρευνας.
Στο κεφάλαιο των αποτελεσμάτων παρουσιάζονται με ακρίβεια και πληρότητα τα ευρήματα της έρευνας . Τα αποτελέσματα των στατιστικών αναλύσεων παρουσιάζονται με τη μορφή πινάκων ή/και γραφημάτων.
Οι πίνακες εντάσσονται στο κείμενο της εργασίας εκτός αν η εργασία προορίζεται για δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό και προσμετρούνται στο συνολικό όγκο της εργασίας. Πρέπει να έχουν αρίθμηση που ξεκινά από τον αριθμό 1, που να είναι συνεχής και ενιαία για ολόκληρη την εργασία ή για κάθε κεφάλαιο ξεχωριστά. Κάθε πίνακας έχει τίτλο που τοποθετείται στην κορυφή του πίνακα (π.χ. Πίνακας 1: Κατανομή των υπαλλήλων της επιχείρησης). Για κάθε πίνακα θα πρέπει να υπάρχει αναφορά του στο κείμενο της εργασίας (π.χ. Βλέπε Πίνακα 1) καθώς και περιγραφή του που θα βοηθάει τον αναγνώστη να τον κατανοήσει.
Τα γραφήματα έχουν τη δική τους ανεξάρτητη αρίθμηση, συνεχή και ενιαία για ολόκληρη την εργασία ή για κάθε κεφάλαιο ξεχωριστά. Οι τίτλοι στα γραφήματα μπαίνουν μετά από αυτά στο κάτω μέρος (π.χ. Γράφημα 1: Κατανομή των υπαλλήλων της επιχείρησης). Τα γραφήματα πρέπει να χαρακτηρίζονται από απλότητα καθώς και να ορίζονται οι μονάδες μέτρησης για τους άξονες που χρησιμοποιούνται (Χ,Υ).
Οι πίνακες και τα γραφήματα συνοδεύονται από σχολιασμό ώστε να κατατοπίζουν τον αναγνώστη για τα αποτελέσματα της έρευνας.
Στο κεφάλαιο της συζήτησης των αποτελεσμάτων εξάγονται συμπεράσματα που αφορούν στα αποτελέσματα της έρευνας. Δεν παρατίθενται σε γενικές γραμμές αριθμητικά ή άλλου τύπου στοιχεία τα οποία ο αναγνώστης μπορεί να τα βρει σε προηγούμενα κεφάλαια. Σκοπός του συγκεκριμένου κεφαλαίου είναι να συνδυαστούν τα αποτελέσματα ώστε να παρουσιαστεί το νόημα των πρωτογενών και δευτερογενών στοιχείων της έρευνας. Στο κεφάλαιο αυτό ο συγγραφέας αποφαίνεται για το αν ισχύουν οι υποθέσεις τις έρευνας που είχαν τεθεί στην αρχή. Ασχολείται με την κάθε υπόθεση χωριστά και τεκμηριώνει την απάντησή του. Επιτρέπεται η χρήση βιβλιογραφικών αναφορών.
Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο καταγράφονται τα συμπεράσματα επί των αποτελεσμάτων της έρευνας. Επαληθεύονται ή διαψεύδονται οι επιστημονικές υποθέσεις που διατυπώθηκαν στην εισαγωγή και διατυπώνονται προτάσεις για μελλοντικές εργασίες. Το κεφάλαιο των συμπερασμάτων είναι από τα πιο σημαντικά μιας εργασίας καθώς αποτελεί το επιστέγασμα όλης της μελέτης και έρευνας που έχει πραγματοποιηθεί. Επίσης, είναι το κεφάλαιο που μαζί με την εισαγωγή διαβάζει συνήθως πρώτα ο αναγνώστης.
Στο τέλος κάθε εργασίας βρίσκεται η βιβλιογραφία της. Στην ενότητα της αυτή αναγράφονται συγκεντρωτικά οι βιβλιογραφικές παραπομπές που αντιστοιχούν στο σύνολο της βιβλιογραφίας που μελέτησε ο φοιτητής για την εκπόνηση της εργασίας. Πηγές που μελετήθηκαν αλλά δεν επηρέασαν την τελική διαμόρφωση του κειμένου της εργασίας, μπορούν να παραληφθούν. Η σύνταξη των βιβλιογραφικών παραπομπών γίνεται ακολουθώντας συγκεκριμένα πρότυπα μορφοποίησης. Περισσότερες πληροφορίες για την αναγκαιότητα και τα πρότυπα σύνταξης βιβλιογραφικών παραπομπών υπάρχουν στην ενότητα “Σωστή χρήση της πληροφορίας“). Τα “Εργαλεία σύνταξης Βιβλιογραφικών Αναφορών” μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση μορφοποίηση των παραπομπών αυτών.
Το παράρτημα είναι προαιρετικό, βρίσκεται στο τέλος της εργασίας, και περιέχει συνήθως πληροφορίες που δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στο κυρίως κείμενο της εργασίας, όπως είναι π.χ. στατιστικοί πίνακες, υπόδειγμα ερωτηματολογίου συλλογής δεδομένων, εικόνες, σχεδιαγράμματα, δημόσια έγγραφα, νόμοι κ.λ.π. και τα οποία σχετίζονται άμεσα με την εργασία.
Μελέτη:
Ανάπτυξη του θέματος της μελέτης σε κεφάλαια και υποκεφάλαια, τα οποία συνδέονται με λογική συνέχεια. Οι απόψεις που αναπτύσσονται σε κάθε κεφάλαιο πρέπει να είναι διατυπωμένες με σαφήνεια και να είναι τεκμηριωμένες. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση, στις μελέτες εντάσσεται στο συγκεκριμένο κεφάλαιο.
Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο ανακεφαλαιώνεται ο σκοπός της μελέτης και καταγράφονται τα συμπεράσματα που προέκυψαν. Αναφέρεται η συμβολή της παρούσας μελέτης στη συγκεκριμένη θεωρία. Επαληθεύονται ή διαψεύδονται οι επιστημονικές υποθέσεις που διατυπώθηκαν στην εισαγωγή και διατυπώνονται προτάσεις για μελλοντικές εργασίες. Ο επίλογος είναι από τα πιο σημαντικά μιας εργασίας καθώς αποτελεί το επιστέγασμα όλης της μελέτης και έρευνας που έχει πραγματοποιηθεί. Επίσης, είναι το κεφάλαιο που μαζί με την εισαγωγή διαβάζει συνήθως πρώτα ο αναγνώστης.
Στο τέλος κάθε εργασίας βρίσκεται η βιβλιογραφία της. Στην ενότητα της αυτή αναγράφονται συγκεντρωτικά οι βιβλιογραφικές παραπομπές που αντιστοιχούν στο σύνολο της βιβλιογραφίας που μελέτησε ο φοιτητής για την εκπόνηση της εργασίας. Πηγές που μελετήθηκαν αλλά δεν επηρέασαν την τελική διαμόρφωση του κειμένου της εργασίας, μπορούν να παραληφθούν. Η σύνταξη των βιβλιογραφικών παραπομπών γίνεται ακολουθώντας συγκεκριμένα πρότυπα μορφοποίησης. Περισσότερες πληροφορίες για την αναγκαιότητα και τα πρότυπα σύνταξης βιβλιογραφικών παραπομπών υπάρχουν στην ενότητα “Σωστή χρήση της πληροφορίας“). Τα “Εργαλεία σύνταξης Βιβλιογραφικών Αναφορών” μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση μορφοποίηση των παραπομπών αυτών.
Το παράρτημα είναι προαιρετικό, βρίσκεται στο τέλος της εργασίας, και περιέχει συνήθως πληροφορίες που δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στο κυρίως κείμενο της εργασίας, όπως είναι π.χ. στατιστικοί πίνακες, υπόδειγμα ερωτηματολογίου συλλογής δεδομένων, εικόνες, σχεδιαγράμματα, δημόσια έγγραφα, νόμοι κ.λ.π. και τα οποία σχετίζονται άμεσα με την εργασία.